Μεσούσης της υγειονομικής κρίσης, με τα κρούσματα Covid-19 να αυξάνονται την ώρα που οι μαζικοί εμβολιασμοί επιχειρούν να χτίσουν τοίχος προστασίας από τον φονικό ιό, η ανακήρυξη του 2021 ως έτους φρούτων και λαχανικών έρχεται να αναδείξει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη συντονισμένων δράσεων για την προστασία της βιοποικιλότητας και την πρόληψη νέων κρίσεων στο μέλλον.
Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com)
Ο Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), QU Dongyu, εγκαινίασε τον περασμένο μήνα το Διεθνές Έτος Φρούτων και Λαχανικών 2021 (IYFV) με μια έκκληση για βιώσιμη παραγωγή τροφίμων μέσω της καινοτομίας και της τεχνολογίας ώστε να μειωθεί η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων.
Το IYFV 2021 ανακηρύχθηκε στην 74η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και είναι αφιερωμένο στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τον σημαντικό ρόλο των φρούτων και λαχανικών στην ανθρώπινη διατροφή, την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία. Ο FAO σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς, εγκαινίασε τη χρονιά με μια διεθνή ψηφιακή εκδήλωση, όπου ο κ. Dongyu μίλησε για την πρωτοβουλία ως τη μοναδική ευκαιρία για ευαισθητοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Σημείωσε ότι η πανδημία Covid-19 αφύπνισε τους ανθρώπους να βρουν νέους τρόπους καταπολέμησης της πείνας και του υποσιτισμού, με το IYFV να έρχεται να υπογραμμίσει το ρόλο των ψηφιακών τεχνολογιών στη βελτίωση της διατροφής και την ανάδειξη επιχειρηματικών ευκαιριών.
Στην τρέχουσα κρίση υγείας που αντιμετωπίζουμε σε όλο τον κόσμο, η προώθηση της υγιεινής διατροφής για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι ιδιαίτερα σημαντική σύμφωνα με τον QU Dongyu, που σχολίασε τις προκλήσεις στη βελτίωση της παραγωγής και των αγροδιατροφικών αλυσίδων.
Ο Γενικός Διευθυντής του FAO ενθάρρυνε τις χώρες να δουν το διεθνές έτος ως ευκαιρία βελτίωσης των υποδομών και των γεωργικών πρακτικών στηρίζοντας τους μικρούς αγρότες. Στο δικό του μήνυμα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, António Guterres, ζήτησε μια πιο ολιστική προσέγγιση στη διατροφή και τη βιωσιμότητα, σημειώνοντας ότι η Σύνοδος Κορυφής για τα Συστήματα Τροφίμων του νέου έτους είναι επίσης μια ευκαιρία να εξεταστεί η ευθραυστότητα των συστημάτων τροφίμων.
Η Χιλή έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διακήρυξη του IYFV και ο Υπουργός Γεωργίας της χώρας, Antonio Walker ζήτησε μεταξύ άλλων συντονισμένη δράση για τον περιορισμό του υποσιτισμού ενώ από την πλευρά της η TeresaBellanova, υπουργός Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών της Ιταλίας, δήλωσε ότι η χώρα της ήταν έτοιμη να μοιραστεί τις γνώσεις και την εμπειρία της στη βιώσιμη παραγωγή υπενθυμίζοντας το ορόσημο της 10ης επετείου από την αναγνώριση της Μεσογειακής διατροφής από την UNESCO ως πολιτιστικού θησαυρού. Η Helena Leurent, Γενική Διευθύντρια της Consumers International, η οποία εκπροσωπεί 200 οργανώσεις καταναλωτών σε όλο τον κόσμο, μίλησε για την κρισιμότητα του ζητήματος ώστε οι καταναλωτές να έχουν το δικαίωμα σε μια δίκαιη, ασφαλή και βιώσιμη αγορά και να συμμετέχουν ενεργά στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται το νέο περιβάλλον.
Αναφορικά με την θρεπτική αξία των φρούτων και των λαχανικών ο FAO και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνουν σε κάθε ενήλικα να καταναλώνει τουλάχιστον 400 γραμμάρια φρούτων και λαχανικών σε καθημερινή βάση για την πρόληψη χρόνιων παθήσεων, όπως καρκίνου, διαβήτη, καρδιακών παθήσεων και παχυσαρκίας, καθώς και για την αντιμετώπιση ελλείψεων θρεπτικών συστατικών λόγω του τρόπου ζωής. Εξάλλου, με την πανδημία Covid-19 η ανάγκη αλλαγής και εξισορρόπησης του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης των τροφίμων έχει γίνει επιτακτική.
Η μείωση της απώλειας τροφίμων και των αποβλήτων βελτιώνουν την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή, μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, μειώνουν την πίεση στους πόρους της γης και μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Ας σημειωθεί ότι έως και το 50% των φρούτων και λαχανικών που παράγονται σε αναπτυσσόμενες χώρες χάνεται στην αλυσίδα εφοδιασμού μεταξύ της συγκομιδής και της κατανάλωσης.
Σημειώνεται τέλος ότι το Διεθνές Έτος Οπωροκηπευτικών 2021 εντάσσεται στις δράσεις της δεκαετίας των Ηνωμένων Εθνών για τη Διατροφή (2016-2025) και στις αντίστοιχες δράσεις για την οικογενειακή γεωργία (UNDFF 2019-2028), που αλληλοϋποστηρίζονται ενώ παράλληλα φέρνουν τους παραγωγούς μικρής κλίμακας στο επίκεντρο και αυξάνουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή.