Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com)
Αντιδράσεις έχει προκαλέσει το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2028–2034, προϋπολογισμού 2 τρισ. ευρώ, που ανακοίνωσε χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και το οποίο προτείνει μια διαφοροποιημένη ροή εσόδων με έμφαση στην εμπορία εκπομπών ρύπων και στους “πράσινους φόρους”.
Eιδικότερα, εισάγεται ένα πλαίσιο πέντε νέων ίδιων πόρων:
–Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (ETS): Αναμένεται να παράγει περίπου 9,6 δισ. ευρώ ετησίως, κατά μέσο όρο.
–Μηχανισμός προσαρμογής συνοριακών εκπομπών άνθρακα (CBAM): Αναμένεται να παράγει περίπου 1,4 δισ. ευρώ ετησίως, κατά μέσο όρο.
-Ένας φόρος που βασίζεται σε μη ανακυκλώσιμα ηλεκτρονικά απόβλητα αναμένεται να παράγει περίπου 15 δισ. ευρώ ετησίως, κατά μέσο όρο.
-Ένας ειδικός φόρος επί του ελάχιστου συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα προϊόντα καπνού για κάθε κράτος μέλος αναμένεται να παράγει περίπου 11,2 δισ. ευρώ ετησίως.
-Ένας Εταιρικός Πόρος για την Ευρώπη (CORE), που αφορά εταιρικό φόρο, ετήσια εφάπαξ συνεισφορά από εταιρείες, που λειτουργούν και πωλούν στην ΕΕ με καθαρό ετήσιο κύκλο εργασιών τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ αναμένεται να παράγει περίπου 6,8 δισ. ευρώ ετησίως.
Οι νέοι φόροι έχουν πυροδοτήσει εύλογες αντιδράσεις αλλά πρόκειται για μια νέα δομή εσόδων που θα καλύπτει την ανάγκη αποπληρωμής των δανείων που έλαβε η ΕΕ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (NextGenerationEU) ενώ θα ακολουθήσει μια μακρά περίοδος διαπραγματεύσεων με τα κράτη μέλη.
Όπως ανέφερε η πρόεδρος της ΕΕ η πρόταση δίνει μεγαλύτερη ευελιξία ώστε η Ευρώπη να έχει την ικανότητα να ενεργεί – και να αντιδρά – γρήγορα όταν οι συνθήκες αλλάζουν απροσδόκητα ή όταν πρέπει να αντιμετωπιστούν νέες πολιτικές προτεραιότητες. Παράλληλα, προτείνει απλούστερα χρηματοδοτικά προγράμματα ώστε οι πολίτες και οι εταιρείες να μπορούν εύκολα να βρίσκουν πρόσβαση σε ευκαιρίες χρηματοδότησης και δίνει μια ισχυρή ώθηση ανταγωνιστικότητας, ώστε η Ευρώπη να εξασφαλίσει αλυσίδες εφοδιασμού, να αυξήσει την καινοτομία και να ηγηθεί του παγκόσμιου αγώνα δρόμου για καθαρή και έξυπνη τεχνολογία.
Οι αυξανόμενες προκλήσεις της Ευρώπης στον τομέα της ασφάλειας, της άμυνας, της ανταγωνιστικότητας, της μετανάστευσης, της ενέργειας και της ανθεκτικότητας στο κλίμα απαιτούν μια ισχυρή και μακρόπνοη απάντηση. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρότεινε έναν θεμελιώδη επανασχεδιασμό του προϋπολογισμού της ΕΕ. Σύμφωνα με την ηγεσία της ΕΕ θα ενισχύσει σημαντικά την ικανότητα της ΕΕ να υλοποιεί βασικές πολιτικές, να αντιμετωπίζει νέες και αναδυόμενες προτεραιότητες και να συνεχίζει να υποστηρίζει τους ανθρώπους, τις επιχειρήσεις, τις χώρες της ΕΕ, τις περιφέρειες, τους εταίρους και, πάνω απ’ όλα, το συλλογικό μέλλον της ΕΕ.
Η πρόταση θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ πριν από την τελική έγκρισή της ενώ θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2028.
