Σε καταλύτη για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης αναδεικνύονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με τουλάχιστον 7 από τους 17 Στόχους να αναφέρονται ρητά στην σημαντική συμβολή τους.
Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@csrindex.gr)
Ο βασικός ρόλος που διαδραματίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο από τους φορείς χάραξης πολιτικής – τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο. Το 2017, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτών των επιχειρήσεων, αποφάσισε να κηρύξει την 27η Ιουνίου ως “Ημέρα για τις Μικρομεσαίες, Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις”, με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τη συμβολή τους στην αειφόρο ανάπτυξη.
Δεν πρέπει να παραβλέπεται επίσης ότι στις αναδυόμενες οικονομίες ο τομέας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων συμβάλλει σημαντικά τόσο στην απασχόληση όσο και στο ΑΕΠ. Στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφέρουν ότι οι καταγεγραμμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις συμβάλλουν μέχρι και στο 60% της συνολικής απασχόλησης σ` αυτές τις οικονομίες και έως 40% στο ΑΕΠ δημιουργώντας ταυτόχρονα τέσσερις στις πέντε νέες θέσεις εργασίας.
Στο πλαίσιο της παραπάνω τάσης διαπιστώνεται ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα των μικροχρηματοδοτήσεων με δημιουργία νέων εταιρειών αλλά και μετατόπιση των υφιστάμενων τραπεζών από το δανεισμό
μεγάλων επιχειρήσεων στην εξυπηρέτηση των μεσαίων και μικρών. Εταιρείες leasing και καινοτόμες εταιρείες fintech εμπλέκονται όλο και περισσότερο σ` αυτή την αγορά παρέχοντας ισχυρά κίνητρα στους επιχειρηματίες προκειμένου να σχεδιάσουν και να υποστηρίξουν με κεφάλαια την ανάπτυξή τους με γνώμονα τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Είναι ενδεικτικό επίσης ότι τουλάχιστον 7 από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs – Sustainable Development Goals) αναδεικνύουν ρητά το ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν στη νέα εποχή οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Με το Στόχο 8: Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη, τα Ηνωμένα Έθνη αναδεικνύουν το ρόλο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη δημιουργία απασχόλησης. Ειδικότερα στον υποστόχο 8.3 αναφέρεται η “προώθηση πολιτικών προσανατολισμένων στην ανάπτυξη, οι οποίες να στηρίζουν τις παραγωγικές δραστηριότητες, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, την επιχειρηματικότητα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία και να ενθαρρύνουν την επισημοποίηση και την ανάπτυξη των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μέσω της πρόσβασής τους σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες”.
Με τον Στόχο 9: Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές, δίνεται επίσης το στίγμα για στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Ειδικότερα στον υποστόχο 9.3 αναφέρεται η αύξηση της πρόσβασης των μικρής-κλίμακας βιομηχανικών και άλλων επιχειρήσεων, ιδίως των αναπτυσσόμενων χωρών, σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, παρέχοντας προσιτές πιστώσεις και ενσωμάτωσή τους στις αλυσίδες αξίας. Άρα τα Ηνωμένα Έθνη επαναλαμβάνουν τη σημασία της παροχής χρηματοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε συνδυασμό με δυνατότητες δικτύωσης και διευκόλυνση της περαιτέρω ανάπτυξής τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο οργανισμός Idepro στη Βολιβία, που διαθέτει ειδικό δανειοδοτικό προϊόν, το “Procadenas”, που στοχεύει στη χρηματοδότηση σε όλη την αλυσίδα αξίας συγκεκριμένων τομέων και συνδέει διάφορες επιχειρήσεις σε αυτή την αλυσίδα. Ξεκινώντας από αγρο-δασοκομικές δραστηριότητες επεκτείνεται πλέον σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, μεταφορές και κατασκευές. Τέτοια προϊόντα αναπτύσσουν σταδιακά και ελληνικές τράπεζες.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται μπορούν επίσης να έχουν σημαντική
συμβολή στην επίτευξη άλλων Στόχων που σχετίζονται με τη γεωργία, την προσιτή υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, την καθαρή ενέργεια και την υγιεινή.
Με τον Στόχο 2: Μηδενική πείνα και ειδικότερα με τον υποστόχο 2.3 ρητά επισημαίνεται ότι έως το 2030 η επιδίωξη είναι “διπλασιασμός της αγροτικής παραγωγικότητας και των εισοδημάτων των μικροπαραγωγών τροφίμων, ιδίως των γυναικών, των αυτόχθονων λαών, των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων, των βοσκών και των ψαράδων, μέσω της ασφαλούς και ισότιμης πρόσβασης στη γη, άλλων παραγωγικών πόρων και εισροών, της γνώσης, των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, καθώς και αγορών και ευκαιριών για προστιθέμενη αξία και μη αγροτική απασχόληση”. Επομένως επισημαίνεται ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μικροκαλλιεργητών και γεωργοκτηνοτρόφων.
Με τον Στόχο 3: Καλή υγεία και ευημερία αναδεικνύεται επίσης ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι οποίες συμπληρώνουν το χάσμα που αφήνει συχνά ο δημόσιος τομέας συμβάλλοντας έτσι στην κάλυψη των αναγκών της υγειονομικής περίθαλψης του πληθυσμού.
Με τον Στόχο 4: Ποιοτική εκπαίδευση, έχουμε περίπου το ίδιο μοτίβο, με τη δημόσια χρηματοδότηση σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες να είναι ανεπαρκής για την ποιότητα της εκπαίδευσης που απαιτούν οι φιλόδοξοι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης. Είναι ενδεικτικό ότι σε πολλές περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου, τα ιδιωτικά σχολεία χαμηλού κόστους έχουν αναγνωριστεί ως βασικό μέσο για την παροχή των αναγκαίων εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Με τους Στόχους 6 και 7 – Καθαρό νερό και αποχέτευση και Πρόσβαση σε καθαρή ενέργεια, επίσης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλούνται να διαδραματίσουν σπουδαίο ρόλο. Μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας εντοπίζει δυνητική αγορά 1,2 τρις. δολ. για την ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών στη δεκαετία που λήγει το 2023, με τις μεγαλύτερες ευκαιρίες να εντοπίζονται στη διαχείριση αποβλήτων, στα μικρά έργα
υδροδοτήσεων, στην επεξεργασία νερού, στην αιολική και ηλιακή ενέργεια, τα φωτοβολταϊκά και τη γεωθερμία.
Εν κατακλείδι, σύμφωνα με την BlueOrchard* υπάρχουν 4 κλειδιά ως προς δραστηριότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τον αντίκτυπό τους στην οικονομία: 1) υπάρχει μεγάλη συσχέτιση της ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τη βελτίωση του περιβάλλοντος εργασίας, 2) για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των ΗΕ απαιτείται μια αγορά πιο ισχυρών και παραγωγικων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, 3) η πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι πρόκληση και 4) οι ανάγκες χρηματοδότησης είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ
των προκλήσεων καθώς απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικές για την ανάπτυξη του τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
* Η BlueOrchard, με ηγετική θέση στη διαχείριση επενδυτικών κεφαλαίων παγκοσμίως, δραστηριοποιείται στην προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης από το 2001, οπότε ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του ΟΗΕ, ως ο πρώτος εμπορικός διαχειριστής μικροχρηματοδοτήσεων. Μέχρι σήμερα έχει επενδύσει πάνω από 4 δισ. δολ. σε 70 αναδυόμενες αγορές φέρνοντας αποτελέσματα με κοινωνικό αντίκτυπο.
